اعلام استعفای صالح، رئیس جمهور عراق
استعفای صالح و اعلام امادگی در این خصوص اوضاع عراق را با تنش بیشتری مواجه خواهد کرد. هرچند این صرفا اعلام شده و بعید است صالح استعفا دهد. ازدید برخی تحلیل گران اعلام آمادگی جهت استعفا با هدف تحت فشار قرار دادن ائتلاف البناء، که بر معرفی نخست وزیر اصرار دارد قابل ارزیابی است. اعلام استعفای برهم صالح در شرایطی که نخبگان سیاسی این کشور هنوز از اجماع بر سر یک نخست وزیر جدید عاجز هستند، استعفای صالح، عراق را با خلأ دیگری مواجه میکند که پر کردن آن از انتخاب نخست وزیر جدید آسانتر نیست. البته برهم صالح هنوز استعفا نکرده است و اتفاقا همین امر بر پیچیدگی اوضاع میافزاید.
مباحثات فشردهای میان البناء و صالح
در ماه گذشته، مباحثات فشردهای میان البناء و صالح صورت گرفت که نتیجه ای نداشتند. اختلاف بین صالح و البناء با توجه به دامنه دار شدن به رسانه ها کشیده شد. صالح میداند که در شرایط خالی بودن پست نخست وزیری بعد از عادل عبدالمهدی احتمال قبول استعفای او کم است. چرا که عراق وارد یک خلأ قدرت جدی خواهد شد.
مخالفت صالح با نخست وزیری اسعد العیدانی
صالح در نامه ارسالی به رئیس پارلمان عراق با نخست وزیری اسعد العیدانی، استاندار بصره و گزینه پیشنهادی ائتلاف «البناء» (سازندگی) جهت تصدی پست نخست وزیری، مخالفت کرده و تلویحا پذیرش نخست وزیری العیدانی را تهدیدی برای استقلال و وحدت عراق ارزیابی کرد. صالح در نامه خود به دو ماده ۶۷ و ۷۶ قانون اساسی عراق اشاره کرده است. ماده ۶۷ وظایف رئیسجمهور را مشخص میکند که حفظ استقلال عراق، حاکمیت، وحدت و تمامیت ارضی آن در رأس این وظایف است. صالح سپس به ماده ۷۶ اشاره میکند که رئیسجمهور را ملزم میکند گزینه پیشنهادی بزرگترین فراکسیون پارلمان را مامور تشکیل کابینه کند.
مخالفت صالح با العیدانی آشکارا با نص صریح قانون اساسی مغایرت دارد. به خاطر همین مغایرت، صالح به رئیس پارلمان گفته برای استعفا آمادگی دارد تا مجبور نشود فردی را مامور تشکیل کابینه کند که هم با آمال ملت زاویه دارد و هم توانایی رئیس جمهور در اجرای ماده ۶۷ را کمتر میکند.
موضع صالح، بحران سیاسی عراق را وارد مرحله تازهای کرد که در آن رئیس جمهور مواضع بحث برانگیزی اتخاذ میکند. از سال ۲۰۰۳ به این سو، منصب رئیس جمهور، همواره فاقد اختیارات بوده و بیشتر جنبه تشریفاتی داشته و دارد. معمولا رئیس جمهور همیشه، تابع تفاهمات بزرگترین ائتلاف پارلمان است. پس از هر انتخابات، گروههای سیاسی پارلمان، شخصیتهایی را به رئیس جمهور پیشنهاد میکردند. رئیس جمهور هم از بین این شخصیتها یکی را مامور تشکیل کابینه میکرد. این امر تا زمان دولت عبدالمهدی ادامه داشت.