منازعات هویتی در خاورمیانه
امروزه و در آغاز دو دهه قرن ۲۱ ماهیت منازعات هویتی در خاورمیانه و تهدیدات در منطقه و در سطح جهانی تحول اساسی داشته است. در خصوص منازعات هویتی در خاورمیانه از آنجا که دیگر تهدیدات از ناحیه بازیگران ملی و فراملی نبوده و بازیگران فروملی در عرصه منطقه ای و جهانی با ماهیت قومی و فرقه ای وارد عمل شده اند و به تشدید تنش فرقه ای در منطقه خاورمیانه و گسترش ناامنی در سطح نظام بین‌الملل دامن زده‌اند.
ضعف ساختاری کشورهای خاورمیانه
در مورد منازعات هویتی در خاورمیانه در بسیاری کشورهای خاورمیانه، ضعف دولت های مرکزی و از بین رفتن ساختارهای دفاعی امنیتی آنان، همچنین وضعیت بد سیاسی، اقتصادی و اجتماعی خاورمیانه به بروز جنایات سازمان یافته منجر شده است، افغانستان و عراق بهترین مثال ها در این مورد هستند.
گروهک های فروملی
منازعات هویتی در خاورمیانه رشامل گروهک های فروملی می شوند که در ساختار قومیت محور و مذهب محور خاورمیانه که جزء بازیگران امنیتی هستند و امکان اینکه به سلاح های کشتار جمعی در خاورمیانه دسترسی داشته باشند و به ناامنی و تشدید تنش در منطقه دامن بزنند، وجود دارد.
ماهیت هویتی بحران در خاورمیانه
با توجه به محیط امنیتی و منازعات هویتی در خاورمیانه، ماهیت بحران دراین منطقه اساساً متفاوت از ماهیت بحران در کشورهای توسعه یافته می باشد. بحران هایی که اگر چه به ظاهر خاموش می‌شوند، اما همچون آتش زیر خاکستری با کوچکترین جرقه‌ای سر بر آورده و منطقه را دچار آشوب می‌کند.
شکاف های ساختاری هویتی
معضل امروزی خاورمیانه برخاسته از شکاف های ساختاری هویتی در طول تاریخ است، صاحبان قدرت در طول تاریخ برای ایجاد امنیت در جامعه تنها به بعد نظامی توجه کردند و به دیگر ابعاد مجتمع امنیتی که متشکل از جنبه های اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و زیست محیطی است، کمترین توجهی نشان ندادند. ماهیت فردی تصمیم گیری در اغلب این کشورها و فقدان آزادانه اطلاعات، ظرفیت های ضروری برای دست یابی به یک تصویر معتبر را غیر ممکن ساخت.
شرایط نابسامان امنیتی در بیشتر کشورهای خاورمیانه از جمله تعارضات سیاسی و منازعات اجتماعی که امروزه در خاورمیانه حاکم است را باید به دلیل تداوم تاریخی اعتبار دادن به تمایزات قومی، نژادی، زیانی و مذهبی قلمداد کرد. می توان درگیری‌های داخلی عراق را نماد جنگ‌های نوین در قرن ۲۱ دانست که ماهیتی کاملا هویتی دارند و اتفاقا آمریکا در این زمینه فاقد راهبرد مناسبی است.
آینده تنش نژادی و مذهبی در خاورمیانه
حل و فصل جنگ و منازعات هویتی در خاورمیانه در کشورهای خاورمیانه که ماهیتی نژادی و مذهبی دارد نیازمند مجموعه‌ای از اقدامات همه جانبه همچون توزیع عادلانه درآمدهای نفتی با هدف کاهش فقر، مشارکت سیاسی تمامی گروه های سیاسی و نیز گسترش ارزش‌های دموکراتیک است.
کیفیت حیات سیاسی، ماهیت تعاملات بین گروهی و خصلت شرایط اجتماعی در عراق به وضوح نمایانگر این نکته است که چرا شرایط امنیتی در این کشور به چنین میزانی از فاجعه رسیده است.
