نحوه اجرای آموزش مهارت های زندگی
موضوع جلسات آموزشی و تمرینات عملی نحوه ی اجرای آموزش مهارت های زندگی در هشت جلسه ۹۰ دقیقه ای تنطیم گردید. به طوری که نیمی از وقت هر جلسه به ارائه مطالب عملی در موردموضوع جلسه اختصاص داده می شد. و بعد از مدتی استراحت ،نیمه دوم جلسه به صورت بحث گروهی پیرامون تمرینات مربوط به موضوع آموزشی برگزار می گردید. در هر جلسه ابتدا پیرامون هر موضوع آموزشی ،مباحثی مطرح می شد. و بعد موضوع به صورت گروهی مورد بحث و بررسی قرار می گرفت ،و در پایان هر جلسه تمریناتی ارائه می شد. تا بدین وسیله همه آزمودنی ها مباحث آموزشی را خارج ازموقعیت آموزش به صورت تجربی ، تمرین کنند.
روش اجرا
در ابتدا به منظور حذف متغیر های کنترل از جمله سن،جنس،مقطع تحصیلی ،پایه تحصیلی و هوش کنترل شدند. و هوش آنان توسط آزمون هوشی وکسلر سنجیده شد واز بین جامعه،۱۰۰نفر دانش آموز انتخاب شدند. و باز ازبین آنها ۶۰ نفر بصورت تصادفی که دامنه هوشی آنان بین ۱۱۰-۱۰۰بود انتخاب شدند.اطلاعات این پژوهش به وسیله پرسشنامه های سلامت عمومی گلدبرگ و عزت نفس کوپر اسمیت جمع آوری شده است.پس از آن که دانش آموزان به طور تصادفی به دو گروه آزمایش و گواه تقسیم شدند،موردپیش آزمون سلامت عمومی گلدبرگ و عزت نفس کوپر اسمیت قرار گرفتند. سپس مداخله آزمایشی ( آموزش مهارت های زندگی ) بر روی دانش آموزان گروه آزمایش انجام گرفت. پس از اتمام مداخله آزمایشی، دانش آموزان هر دو گروه آزمایش و گواه مورد پس آزمون پرسشنامه سلامت عمومی گلدبرگ و عزت نفس کوپر اسمیت قرار گرفتند.
رئوس جلسات آموزش مهارت های زندگی
جلسه اول : آشنایی با اعضای گروه و موضوعات دوره آموزشی
مطالب آموزشی ارائه شده :
- توضیحاتی مقدماتی پیرامون دوره آموزشی و اهمیت و لزوم فعالیت گروهی در این دوره.
- اهمیت و ضرورت مهارت های زندگی برای ورود به زندگی همسالان و نقش آن در انتخاب های مهم زندگی مانند انتخاب رشته ، انتخاب شغل ، انتخاب همسر و ….
موضوع تمرینات :
- آشنایی با اعضای گروه (پی بردن به ویژگی ها و خصوصیات افراد )
- تعیین گروهها (عضو گیری ، تعیین نقش هر یک از اعضای گروهها و نامگذاری گروهها)
جلسه دوم : شناخت خود و توانایی های خود ( خودآگاهی )
مطالب آموزشی ارائه شده :
- توضیحاتی پیرامون اهمیت شناخت فرد از توانایی ها ، استعدادها و علایق خود.
- نقش خود آگاهی و خودشناسی به عنوان یک مهارت زندگی در تعیین اهداف آینده .
موضوع تمرینات :
- پی بردن به نقاط قوت شخصی و مهارت های فردی
- آگاهی از اهداف آینده
- آگاهی از وضعیت بدنی خود
- پی بردن به مهارت های شغلی خویش
- طرح سوال پیرامون هر یک از تمرینات و مباحث گروهی
- جلسه سوم : شناخت ارزش های شخصی ، خانوادگی و اجتماعی
- مطالب آموزشی ارائه شده :
- تعریف مفهوم ارزش
- معرفی انواع ارزش های فردی ، خانوادگی و اجتماعی
موضوع تمرینات :
- پی بردن به ارزش ها
- اولویت بندی ارزش های فردی ، خانوادگی و اجتماعی
- طرح سوال پیرامون هر یک از تمرینات و مباحث گروهی
جلسه چهارم : شناخت در مورد پدیده ارتباط و نحوه برقراری ارتباط با دیگران
مطالب آموزشی ارائه شده :
- تعریف مفهوم ارتباط
- موانع ارتباطی
- پل های ارتباطی
- انواع ارتباط ( مثبت و منفی ، کلامی و غیر کلامی )
- گوش دادن فعال.
- قاطعیت در رفتار و تفاوت رفتار قاطع با رفتارهای انفعالی و تهاجمی.
- عوامل ایجاد کننده ارتباط ( از قبیل احترام ، مسئولیت ، تفاهم ، تلاش و اهمیت دادن ).
- دوست یابی.
موضوع تمرینات :
- شناخت انواع ارتباط
- ایفای نقش پیرامون ارتباط غیر کلامی (زبان بدن )
- برآورد میزان قاطعیت
- ایفای نقش در مورد رفتار قاطع داشتن از یک موقعیت فرض یا واقعی
- شناخت عوامل ارتباطی در روابط با دوستان و اعضای خانواده
- ترسیم روابط اعضای خانواده با استفاده از اشکال
- طرح سوال پیرامون هر یک از تمرینات
- تعیین خصوصیاتی که افراد در دوست یابی مد نظر قرار می دهند.
جلسه پنجم : شناخت در مورد اهمیت و چگونگی تعیین اهداف
مطالب آموزشی ارائه شده :
- تعریف هدف
- انواع هدف
- اهمیت تعیین هدف در زندگی به عنوان یک مهارت زندگی
- ارائه مثال و نمونه
- مراحل تعیین هدف
موضوع تمرینات :
- پی بردن به اهداف دست یافته در تعیین اهداف کوتاه مدت و بلند مدت در طول زندگی.
- به کار بردن الگوی تعیین هدف در مورد یک هدف شخصی
جلسه ششم : آگاهی در مورد تصمیم گیری و مراحل آن
مطالب آموزشی ارائه شده :
- اهمیت مهارت تصمیم گیری در جنبه های گوناگون زندگی
- انواع تصمیمات ساده و پیچیده و ارائه نمونه در مورد آن ها
- مراحل تصمیم گیری مناسب
موضوع تمرینات :
- تعیین تصمیمات مهم زندگی
- به کار بردن الگوی تصمیم گیری مناسب در مورد یک تصمیم فردی
جلسه هفتم : چگونگی پرهیز از خشم و خشونت
مطالب آموزشی ارائه شده :
- تعریف مفهوم خشم و خشونت و ارتباط بین آن ها
- عوامل ایجاد کننده خشونت
- حالات جسمانی و روانی و هیجانی هنگام خشم و خشونت
- روش مهار خشم
- روش مذاکر کردن (حل مساله ) در کاهش خشم
موضوع تمرینات :
- ایفای نقش در مورد یک موقعیت خشم فرضی یا واقعی
- طرح سوال پیرامون موضوع و مباحثه گروهی
- کاربرد روش حل مساله در مهار خشم
جلسه هشتم : آگاهی از اهمیت سلامت جسمانی و روانی و روش های حفظ سلامتی
مطالب آموزشی ارائه شده :
- ارتباط سلامت روانی و جسمانی
- ویژگی های افراد سالم
- تاثیر فشار روانی (استرس ) بر سلامت جسمانی و روانی
- افسردگی و اضطراب
- شیوه های مقابله ای هیجان مدار و مسئله مدار
- روش های کاهش اضطراب و استرس، آرامش سازی عضلانی، تمدد اعصاب به طریق مرحله به مرحله، تمدد اعصاب به روش تخیل هدایت شده و روش تمرکز بر تنفس .
موضوع تمرینات :
- تعیین میزان سلامت جسمانی
- کاربرد کاهش استرس و اضطراب
- تمرین آرامش سازی عضلانی
