جرایم سایبری و ویژگی آن
جرایم سایبری : امروزه نقش اصلی اینترنت را می توان در انقلاب اطلاعات در عصر صنعت و تکنولوژی و نیازهای جامعه بشری به اینگونه پیشرفت ها و تأثیرات آن بر زندگی انسان ها دانست.
«از جمله مزایای اینترنت می توان به قابلیت های تراکم اطلاعات و فرآیندها، قابلیت دستیابی به سیستم های کامپیوتری، اینترنت و تجارت الکترونیک، اینترنت گنجینه اطلاعاتی و تبادل فرهنگ ها را نام برد.»
درکنار مزایایی که اینترنت به عنوان یک شبکه بین المللی دارد باید، معایب و مشکلاتی را که بوجود آورده است برشمرد. برهمین اساس می توان، بوجود آمدن زمینۀ مناسب برای ارتکاب جرایم مرتبط با کامپیوتر را نام برد. مانند جرایم اینترنتی، جرایم سایبری،جرایم مالتی مدیا(چند رسانه ای).
جرایم اینترنت
«جرایم اینترنتی می تواند نقض حق مالکیت معنوی، نقض حق اختراع، ربودن اسرار تجاری و غیره باشد. این جرایم، همچنین شامل حمله عمدی به رایانه ها به منظور مختل کردن آن ها و یا کپی از اطلاعات طبقه بندی شده می شود. تحلیل گران هزینه جرایم اینترنتی رابرای صنعت جهانی بیش از هزارمیلیارد دلار در موارد نقض مالکیت فکری واز دست دادن اطلاعات تخمین زده اند. بیشترمجرمان اینترنتی ازمجازات فرارمی کنند. این فعالیت پر سود و اغلب بودن مجازات، در واقع تهدیدی برای امنیت ملی به شمار می آید. »
امروزه با تحول و پیشرفت در زمینه ارتباطات و اطلاعات بسیاری از جرایم سنتی نیز به جرایمی تبدیل شده اند که توسط رایانه ودر محیطی غیرفیزیکی به وقوع می پیوندند.وجرایم سایبری نامیده می شوند.
برخلاف جرایم کلاسیک که درآن زمان ومکان وقوع جرم مشهود می باشند. در جرایم سایبری زمان ومکان وقوع جرم به آسانی قابل شناسایی نمی باشد وهمین امر سبب شده است که هکرهابه وسیله رایانه ها وابزارهای الکترونیک به راحتی بازیرپاگذاشتن حریم شخصی افراد اطلاعات شخصی قربانیان را موردهدف انواع مختلفی از جرایم سایبری قراردهند.
جرایم سایبری
جرایم سایبری را می توان یکی از جرایمی دانست که به سرعت رو به رشد است و تعداد مرتکبین اینگونه جرایم در حال افزایش می باشد. همانطور که انسان ها در زندگی خود بدنبال پیشرفت علمی در رشته های مختلف می باشند در زمینـۀ فناوری اطلاعات و ارتباطات نیز هر روز بر تعداد استفاده کنندگان از اینترنت نیز افزوده می شود و بر سطح علمی خود در زمینۀ نحوۀ استفاده ازاین فن آوری جدید ارتباطات می افزایند.
هرچه وابستگی انسان ها به استفاده از رایانه بیشتر شود، به همان میزان بر جرایم مرتبط با رایانه نیز افزوده خواهد شد. ازآنجا که جرم سایبری یک مسئله اجتماعی، عاری از خشونت هایی است که ممکن است در جرایم سنتی وجود داشته باشد، و دارای ماهیت اقتصادی است، به تعریف و شناخت جرایم سایبری و جرایمی که می تواند به نحوی با آن مرتبط باشد خواهیم پرداخت.سپس ویژگی های اینگونه جرایم را بیان می نماییم.
جرم سایبری
جرم سایبری را می توان از نوع جرایم سنتی دانست که با دانش پیشرفته و با استفاده از کامپیوتر به وقوع می پیوندد و بر خلاف جرایم سنتی که مجرم باید در محل وقوع جرم حضور داشته باشد و جرم دریک دنیای واقعی رخ می دهد، نیاز به حضور شخص در محل وقوع جرم نمی باشد و جرم دریک دنیای مجازی اتفاق می افتد و به راحتی توسط مأموران دستگیر نخواهند شد و به دور از چشم قانون و پلیس مرتکب اینگونه جرایم می شوند، پلیس نیز در زمینه تعقیب و کشف اینگونه جرایم نیاز به آشنایی با رایانه است.
«درحالی که جرم سایبری به جرم قابل ارتکاب در محیط مجازی اینترنت و مخابرات گفته می شود و از جرم اینترنتی عام تر است و علاوه بر اینکه شامل جرایم مخابراتی می شود، می تواند به جرایم علیه نرم افزارهای یک رایانه که به صورت مجازی در سامانه رایانه ای قرار دارد نیز تسری داده شود و به همین دلیل در مقررات کشورها و اسناد بین المللی به ویژه کنوانسیون جرایم قابل ارتکاب در محیط سایبر مصوب سپتامبر ۲۰۰۱ بوداپست از عنوام«جرم سایبری» استفاده شده و به دلیل رواج روز افزون، کشورهایی مانند استرالیا نیز این عنوان را در قوانین کیفری خود وارد کرده اند»
طبیعت جرایم سایبری و نیز سوء استفاده هایی که در دنیای مجازی بوجود می آید هیچگاه در دنیای حقیقی دیده نشده است امنیت ناکافی در محیط فرصت مناسبی در اختیار افراد شرور قرار داده است که براحتی بتوانند درفرصت کوتاهی دست به ارتکاب جرایم مختلف بزنند.
ازجمله موارد نگران کننده فضای سایبر سرعت انتشار اطلاعات می باشد مثلاً در لحظه کوتاهی قسمتی از اطلاعات که می تواند بطور بالقوه مورد سوء استفاده قرار گیرد کشف می شود، در فضای سایبر برای جستجو و یافتن اینگونه جرایم مشکلات پیچیده تر می شود.
ویژگی های جرایم سایبری
شناخت ویژگی های جرایم سایبری راهی آسان و مطمئن جهت شناخت ماهیت اینگونه جرایم می باشد و می تواند کمک مؤثری برای مقابله با مشکلات ناشی ازاین جرایم باشد. دراین محیط کاربران می توانند به هرگونه خدمات اطلاعاتی الکترونیکی دستیابی پیدا کنند، بدون در نظر گرفتن اینکه این اطلاعات و خدمات در کدام نقطه دنیا واقع شده است. محیط سایبر زمینه فعالیت های اقتصادی مهم و ابزار ضروری برای انجام کلیه معاملات تجاری در سطح بین المللی و فراملی بدون دخالت مستقیم بشر را فراهم آورده است.
با توجه به گستردگی جرایم اینترنتی، در فضای سایبر و مجازی اینترنت همانند فضای واقعی جهان خارجی انواع جرایم و جنایات مانند کلاهبرداری،تخریب و اختلال در داده ها ،جعل،جاسوسی وغیره اتفاق می افتد که این جرایم ویژگی های خاص خود را دارد. پس می توان گفت که تقریباً تمامی جرایمی که درجهان فیزیکی رخ می دهد، در جهان مجازی نیز به وقوع می پیوندد ولی وجه تمایز اینگونه جرایم در سرعت و سهولت ارتکاب اینگونه جرایم می باشد.یعنی به دلیل امکانات و فناوری های پیشرفته و تکنولوژیهای ارتباطی جرایم سایبری به آسانی رخ می دهد. از دیگر ویژگی های جرایمی که در محیط سایبر رخ می دهد به بقایای آثار مجرمانه اشاره داشت.
جرایم سایبری و جرایم سنتی و کلاسیک
در جرایم سایبری برخلاف جرایم سنتی و کلاسیک می باشد. درجرایم کلاسیک مجرم به صورت آنی مرتکب جرم شده یعنی جرمی را در لحظه ای مرتکب می شود ولی آثار و بقایای آن به صورت مستمروجود دارد .بلکه فضای سایبر بدلیل ویژگی خاص خودیعنی فنی بودن و خودکار بودن امکان باقی ماندن جرم برای تقریباً مدت زمان طولانی وجود دارد.
«از جمله چالشهای پی چوبی فعالیت های مجرمانه در حوزه محاسبات، گستره تحصیل کلیه ادله است. ازجمله عواملی که درایجاد چالش ها نقش دارند عبارتند از:
نخست اینکه ماهیت توزیعی شبکه ها موجب توزیع صحنه های جرم شده مشکلات عملی و صلاحیتی را بوجود آورده است. به عنوان مثال در اکثر موارد امکان جمع آوری ادله از رایانه ای واقع در مکآن های مختلف فراهم نیست، بلکه پیچیدگی اینکار فقط در جرایم مهم قابل اجرا می باشد.
دوم داده های دیجیتال به راحتی قابل حذف و یا تغییرند، لازم است هرچه سریعتر جمع آوری و نگهداری شود .
سومین عامل که دراین فرآیند نقش ایفا می کند حوزه گسترده تخصصی فنی است که در زمان مواجه شبکه ها به افعال مجرمانه به آن نیاز می شود. »
جرایم سایبری به عنوان نسل سوم از جرایم را شامل می شود که تلاشهایی در جهت شناسایی اینگونه جرایم و ویژگی های خاص آن در سطح بین المللی صورت گرفته است که در نتیجه موجب تدوین قوانین مخصوص دراین رابطه شده است .
