مفهوم جنگ و جنگ سایبری
تعاریف متعددی درخصوص جنگ سایبری بیان شده است و از این رو تعریف مشخص و دقیقی موجود نیست. مفهوم جنگ نام سنتی برخورد میان دو یا چند دولت است که در آن نیروهای مسلح طرفها، درگیر اقدامات خشونت آمیز متقابل میشوند. در جنگ، برخورد مسلحانه، مداوم و متقابل است.
حقوقدانان کلاسیک معتقد بودند که جنگ با اعلان یا نوعی اولتیماتوم که بیانگر قصد و نیت واقعی دو یا چند دولت است، محقق میشود؛ اما، حقوق بین الملل جدید – که متأثر از تحولات شگرف تکنولوژی قرن بیستم است- دیگر وجود اعلان جنگ را مؤلفهای اساسی برای جنگ به شمار نمیآورد، بلکه صِرف استفاده از نیروی نظامی به وسیله یک دولت با نیت آغاز جنگ را برای تشخیص امر کافی میداند.
نقش تکنولوژی در تحول روش های جنگ
همانطور که پیشرفت تکنولوژی در تمام ابعاد زدگی بشر تأثیر میگذارد تأثیر آن در روشهای جنگ نیز اجتناب ناپذیر است. فضای سایبری علاوه بر اینکه اکنون به منزلۀ یک نوع ابزار جنگ به کار گرفت میشود، از جهت تحلیلی نیز جنگ در این فضا به منزلۀ یکی از روشهای جنگ و فضای مذکور به منزلۀ یک میدان جنگ مورد توجه قرار گرفته است. فضای سایبر در حال تبدیل شدن به یک میدان جنگ جدید جهانی است که ممکن است برای روابط خصمانه به تنهایی یا در کنار دیگر میدانهای عملیاتی استفاده شود.
فضای سایبر
به طور کلی فضای سایبر منبعی برای تبادل اطلاعات تلقی میشود. از نظر فیزیکی تعریفی که میتوان از این فضا ارائه کرد عبارت است از فضای ارتباط بین تعداد بیشماری از کامپیوترها و سیستمها درخصوص تعریف فضای سایبر هیچ اتفاق نظری وجود دارد به همین ترتیب تعریف مشخص و دقیقی از جنگ سایبری موجود نیست.
جنگ سایبری
تعاریف متعددی درخصوص جنگ سایبری بیان شده است از جمله اینکه عدهای آن را شامل اقداماتی میدانند که به منظور تخریب، انسداد، تنزل یا مختل کردن اطلاعات یک کامپیوتر یا یک شبکه شکل میگیرد یا بعضاً به تهاجمی بودن این اقدامات تأکید میشود و عدهای دیگر نیز به آثار به جا مانده از این گونه حملات بیشتر توجه دارند.
مزایا سلاح سایبری
پیشرفت تکنولوژی سبب شده است کل دولتها به این نتیجه برسند که استفاده از سلاح های سایبری به جای استفاده از سلاحهای سنتی میتواند مزایای زیادی را برایشان همراه داشته باشد.
از آنجا که فضای سایبر فضایی مبتنی بر گمنامی است و حملات در این فضا بسیار ارزانتر و سریعتر از روشهای سنتی و انتساب در حملات سایبری اخری دشوار است، از این حملات استقبال زیادی شده است. همچنین، مرتکبان این حملات به دلیل فقدان هرگونه معاهده یا عرف بین المللی، که این گونه حملات را به طور مستقیم مورد خطاب قرار دهد، از این کمبود با توسل به این گونه حملات استفاده میکنند.
سلاح سایبری و ضعف دولت ها
با رشد روزافزون تکنولوژی و وابستگی شدید دولتها به اینترنت و تکنولوژیهای وابسته به آن، این فضا در صورت فقدان یا نقض امکانات امنیتی به منزلۀ ضعف دولتها تلقی میشود و میتواند هدف دشمن برای حمله قرار گیرد. در این حملات معمولاً درگیری بین دولتها در فضای سایبر است، اما ممکن است به طرق گوناگون بازیگران غیردولتی را نیز درگیر کند.. عملیاتی که در فضای سایبری یا میدان نبرد مجازی به وقوع میپیوندد به سادگی قابل شناسایی نیست، بنابراین انتساب آن عمل نیز به همین شکل کار سادهای نیست.
آثار فیزیکی عملیات سایبری
این گونه عملیات و حملات می توا ند در نهایت آثار فیزیکی نیز در پیداشته باشند، اما حملات ذاتاً و معمولاً به صورت پنهانی اتفاق می افتند.
از جمله حملات سایبری مهم ویروس استاکس نت بود که در سال ۲۰۱۰ با هدف تحت تأثیر قراردادن تاسیسات و تجهیزات غنی سازی اورانیوم ایران به وقوع پیوست. اهمیت این ویروس به گونهای بود که برخی از آن به منزلۀ سلاح سایبری که میتواند آثاری فیزیکی داشت باشد نام میبرد.
به طور یقین جنگ سایبری بیشتر از یک حملۀ ساده به یک وبسایت یا یک ایمیل است.