حبسیه

حبسیه بیشتر از موضوعات شعری است تا از انواع  ادبی به هر حال این موضوع از فروع ادب غنایی است و در آن شاعر اندوه و رنج خود را از زندان توصیف می کند. نخستین و بیشترین حبسیه ها در دیوان «مسعود سعد سلمان» دیده می شود و بعد از او نیز شاعرانی  که به زندان رفتند این گونه شعر را سروده اند. چنان که خاقانی چند حبسیه دارد و در عصر ما شاعر استاد ملک الشعرای بهار نیز چند نمونه از این اشعار سروده است. حبسیه، یعنی اثری که منسوب به حبس و زندان است.

تاریخچه کلمه حبسیه

کلمه«حبسیه» در ادبیات فارسی نخستین بار در کتاب چهار مقاله عروضی آمده و به اشعاری گفته شده که مسعود سعد سلمان،شاعر دورة غزنوی در مدت زندانی سروده است..خاقانی شاعر دورة سلجوقی نیز چهره دیگری است که شکوه اش از دوران حبس، ادامه جریان حبسیه سرایی در تاریخ ادبیات ایران شد.حبسیات البته تنها گونه ی آثاری نیستند که در محیط زندان خلق شده اند در کنار زندان سروده های خاقانی و مسعود سعد وعین القضات،فیلسوف و عارف قرن۵ و۶ هجری، زمانیکه به حکم خلیفه بغداد راهی زندان شده در  ۳۳ سالگی در زندان،کتاب در شکوری الغرایب» را به زبان عربی نوشت که این کتاب ارزنده را دفاعیه عین القضات می شمارند.

اهمیت حبسیه سرایی

ادبیات زندان،اکنون یکی از گونه های ادبی در گستره ادبیات معاصر بشمار می رود و بی تردید از ادبیات گسترده جهانی است و اهمیتی فراوان می تواند داشته باشد. اهمیت این موضوع از آن جهت است که زندان، زندانی و ادبیات زندان،ادبیات و فرهنگ مخصوص قشری از جامعه است که محیطی  بسته و انسانهایی محروم از حرکت در فضای آزاد،از مشاهده گردش شب و روز و فصل ها در تنهایی و سکوت زندان،به درون خود سفر می کنند،پرده های ریا،چاپلوسی را می درند و بی هیچ تکلفی، احساسات درونی خود را در حالتهای گوناگون به تفسیر می کشند.