زندگی نامه حکیم قاآنی
حکیم قاآنی: نام اصلی وی ميرزا حبيب الله شيراي متخلص به قاآني از شاعران بنام قرن سیزدهم است. ميرزا حبيب الله شيرازي متخلص به قاآني در روز ۲۹ شعبان و سال ۱۲۲۳ هجري قمري در شيراز متولد شد. پدرش ميرزا محمد علي گلشن اصلاً از طايفه زنگنه بود كه در شيراز به دنيا آمده و همانجا پرورش يافته بود. ظاهراً پدر ميرزا محمد علي گلشن نيز مردي حكيم واهل فضل بوده است. قآني در ابتدا به نام خود حبيب تخلص كرد اما چون با او کاتبان قاآن همنشين و همدرس گشت تخلص خود را به قاآني تغيير داده و مردم و معاصران (حتي خود قاآني) او را (حكيم قاآني) مي خواندند.
استعداد وی در هنر کلمات
قدرت او در استعمال قرائن و مترادفات و ساير هنرهايي كه مربوط به كلمه است براي كساني كه نظري به معناي واقعي شعر ندارند حيرت زاست. حافظه او قوي است. با تاريخ و داستان ها و افسانه ها آشنايي فراوان داشته است. و هنگامی که به ذکر این گونه مطالب می پردازد، خواننده را به حیرت می اندازد ازجمله:
صبح برآمد به کوه، مهر درخشان چرخ تهی گشت از کوکب رخشان
علاوه برآن که قسمت عمده داستانهای شاهنامه را نام برده به مناسبتی نام پنجاه وچند نفر از زنان تاریخی وعجم را ذکر می کند و در بعضی از قصاید همین داستانها را برمبنای خزانیه و بهاریه قرار می دهد.
تقلید قاآنی از دیگر شاعران
قاآني ابتدا به سبب صبا و سپس به طريقه منوچهري و خاقاني و عنصري و فرخي و قطران و شعر مي گفت. آخر الامر نتيجه تتبعات خود را با ذوق خاص خويش تركيب كرد و سبكي خاص پديد آورد كه مي توان آن را سبكي بين بين (بين عراقي و خراساني) ناميد. از ويژگي هاي اين سبك فخامت و استواري است و درشتي الفاظ كه از سبك خراساني است. و خيالات دقيق معاني باريك و توجه به ضرب المثلهاست كه از سبك عراقي به وام گرفته است. به طور مثال در قصايد قاآني اشاره به داستان هاي مذهبي و تاريخي به فراواني وجود دارد.
ابیاتی از قاآنی که اشاره به شاهنامه و قهرمانان آن دارد
باد نوروزي شميم عطرجان می آورد در چمن از مشک چین صد کاروان می آورد
رستم عید از برای چشم کاووس بهار نوشدارو از دل دید خزان می آورد
با منوچهر صبازی، آفریدون ربیع فتح نامه سلم دی از خاوران می آورد
ویژگی های علمی و شخصیتی قاآنی
قدرت وي در چيرگي بركلمات و حسن تلفيق آنها با يكديگر كم نظيرست. قاآني مردی درس خوانده و فاضل و در صرف و نحو و علوم ادبی و منطق و رياضيات و فقه و اصول و حكمت مايه در زبان و ادب فارسي و عربي چيره دست بود. در شعر قاآني لفظ بر معني و خيالات سطحي بر تخيلات عاليه و تصورات بلند عالیه دارد. قاآني از شعر به يك طمطراق يا هنگامه پرسروصدا قناعت داشته است شادروان ملك الشعرا بهار معتقدند، قاآني نخست غث و سیمین زياد دارد انتخاب كلمات و لغات فخيم و تركيبات قلنبه و خشن و تهتک در تشبیب و تعزل و عشقبازي از مختصات وي است.
