دوره نوزادی
دوره نوزادی یا neonatalاگر چه از نظر تعریف به ۲۸ روز اول زندگی گفته میشود اما زندگی جنینی و نوزادی یک دوره زمانی به هم پیوسته را تشکیل میدهد. که در طی آن تکامل و رشد انسان تحت تاثیر عوامل ژنتیکی ، محیط داخل رحمی و خارج رحمی میباشد. دوره نوزادی دورانی بسیار آسیب پذیر برای کودک است که در طی آن بسیاری از تطابقهای فیزیولوژیک مورد لزوم برای زندگی در محیط خارج از رحم تکامل مییابد.
دوره نوزادی زمان حساسی برای یک کودک است زیرا بسیاری از مهارتهای فیزیکی لازم برای زندگی خارج رحمی در این زمان کامل مییابد. میزان بالای مرگ و میر و بیماریزایی در این دوران شکننده بودن حیات در این دوره را نشان میدهد در همه موارد مرگ ومیر که در یکسال اول زندگی اتفاق میافتد، دو سوم موارد مربوط به دوره نوزادی است و مرگ و میر نوزادی در ۲۴ ساعت اول ، از بیشترین میزان برخوردار است و به طور کلی ۶۵ درصد از همه مرگ و میر شیرخواران را شامل میشود.
عوامل مرتبط با تولد نوزاد نارس و کم وزن در زمان تولد
جدا نمودن فاکتورهای موثر بر نارس شدن از IUGR بسیار مشکل است ، یک ارتباط بسیار قوی بین IUGR و نارس شدن از یک طرف و سطح اجتماعی اقتصادی پایین خانواده، از طرف دیگر وجود دارد.
خانوادههایی که سطح اجتماعی اقتصادی پایین تری دارند موارد زیر در آنها بیشتر مشاهده میشود: سوء تغذیه مادر، کم خونی، مراقبت ناکافی در حوالی زایمان، اعتیاد، عوارض زایمانی، تاریخچه مشکلات باروری مادر( سقط، مرده زایی، تولد نوزاد نارس یا کم وزن)، داشتن تنها یک والد، بارداری مادر در سنین نوجوانی، حاملگی پی در پی و به دنیا آوردن حداقل ۴ فرزند قبل از حاملگی کنونی. اختلاف سیستماتیک در رشد جنین به جثه مادر، دفعات زایمان، وزن برادر و خواهر، کلاس اجتماعی، سیگار کشیدن مادر و دیگر فاکتورها بستگی دارد. البته تعیین میزان اثر عوامل محیطی به عوامل وراثتی بر روی رشد جنین در جمعیتهای مختلف مشکل به نظر میرسد.
ارزیابی سن حاملگی در هنگام تولد
نوزاد مبتلا به IUGR در قیاس با نوزادان نارسی که وزن متناسبی دارند، کم وزن تر بوده و این طور به نظر میرسد که سر آنها به طور نامتناسبی بزرگ تر از بدنشان است. در هردو گروه چربی زیرپوستی از بین میرودو تکامل سیستم عصبی ( سرعت هدایت عصبی) بیشتر به سن حاملگی ارتباط دارد تا وزن جنین.
نشانههای بالینی ممکن است در تخمین سن حاملگی مفید واقع شوند. سیستم امتیازدهی Ballard که معمولاً از آن استفاده میشود تا ۲ هفته دقت دارد.
اگر در تخمین سن حاملگی بین معاینات بالینی و آخرین قاعدگی مادر از یک طرف و یافتههای سونوگرافی از طرف دیگر اختلاف فاحشی وجود داشته باشد خطر مرگ و میر و عوارض نوازدی افزایش مییابد.
مراقبتهای مربوط به اتاق نوزادان
در هنگام تولد اقدامات لازم برای پاک کردن راه هوایی، شروع تنفس، مراقبت از چشمها و بندناف و تجویز ویتامین k برای نوزادان نارس و نوزادانی که بالغ هستند و وزن طبیعی دارند فرقی نمیکند. یکی از مراقبتهای ویژه باز نگه داشتن راه هوایی میباشد. اقدامات مورد نیاز دیگر شامل : ۱) کنترل درجه حرارت و تعداد ضربان قلب و تنفس، ۲) درمان با اکسیژن، ۳) توجه ویژه به جزئیات مایعات مورد نیاز و تغذیه.
تعیین احتمال مرگ و میر نوزادی
وزن هنگام تولد و سن حاملگی از شاخصهای قوی مرگ دوره نوزادی میباشند. در واقع احتمال بقاء در سن ۲۲ هفته به ویژه در مورد نوزادانی که در اتاق زایمان به احیاء جدی نیاز پیدا میکنند، ضعیف است. با بالا رفتن سن حاملگی، این احتمال برای ۲۳ هفته تا ۱۵% برای ۲۴ هفته تا ۵۶% و برای ۲۵ هفته تا ۷۹% افزایش مییابد. میزان بقاء در نوزادان زیر ۲۴ هفته، با وزن کمتر از g 750، و با امتیاز آپگار دقیقه ۱ زیر ۳، ۳۰% است.