معرفی صائب تبریزی
صائب تبریزی یا به طور کامل میرزا محمد علی صائب تبریزی شاعری است نامدار که در عصر صفویه می زیست که در دربار آنها لقب ملک الشعرا را به خود اختصاص داده بود. لقب دیگر این شاعر، شاه شاعر سبک هندی است. پدرش تاجری معتبر بود. عمویش شمس الدین تبریزی معروف به شیرین قلم از خوشنویسان برجسته روزگار محسوب می شد. خانواده صائب جزو کسانی بودند که به دستور شاه عباس صفوی از تبریز کوچ کردند و به اصفهان رفتند و در اصفهان سکنی گزیدند. آنها را تبارزه اصفهان می نامیدند . (تبریزی ها) . صائب در جوانی به حج رفته بود و در بازگشت به مشهد سفر کرد. در اصفهان علوم عصر خود را آموخت. وی سپس از اصفهان عازم هندوستان شد و به هرات و کابل نیز سفر کرد. حکمران کابل، خواجه احسنالله مشهور به ظفرخان، که خود شاعر و ادیب بود، مقدم صائب را گرامی داشت.
صائب تبریزی، ملک الشعرای شاه عباس صفوی
در سال ۱۳۴۲ صائب به اصفهان بازگشت و در آنجا اقامت گزید. شاه عباس دوم صفوی به او لقب ملک الشعرایی داد. صائب تبریزی هشتاد سال عمر کرد و در اصفهان دیده از جهان فرو بست. آرامگاه صائب تبریزی در اصفهان و در محله لنبان و در باغچهای در اصفهان در خیابانی که به نام او نامگذاری شدهاست، واقع شده است. صائب شاعری کثیرالشعر بود. شمار اشعار صائب را از شصت هزار تا صد و بیست هزار بیت گفتهاند. آثار صائب جز سه چهار هزار بیت قصیده و یک مثنوی کوتاه و ناقص به نام قندهار نامه و دو سه قطعه، همگی غزل است. افزون بر فارسی وی هفده غزل به ترکی آذربایجانی نیز دارد.
سبک و شیوه صائب تبریزی
صائب بیشتر از دیگر شاعران روزگار خود از اسلوب معادله یا مدعا مثل استفاده کرده است. نازکی خیال و لطافت اندیشه و مضمون سازیهای ظریف و معنیهای بیگانه و باریک در شعر وی دیده میشود. ابیات غزل وی استقلال معنایی دارند و در یک غزل از چندین موضوع سخن گفتهاست. صائب را شاعر تکبیت ها نیز گفته اند. از بیت های مشهور اوست:
پاکان ستم ز جور فلک بیشتر کشند گندم چو پاک گشت خورد زخم آسیا
همچو کاغذ باد گردون هر سبک مغزی که یافت در تماشاگه دوران می پراند بیشتر