مشمولان نظام بیمه

۱-مشمولان قانون کار

۲- مشمولان قانون استخدام کشوری ومقررات استخدامی خاص

۳- مشمولان قانون استخدام نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران

۴-صاحبان حرف ومشاغل آزاد

طرح های بیمه ای را بطور اصولی می توان با توجه به افراد تحت پوشش به سه دسته تقسیم کرد:

الف-سازمان تامین اجتماعی

این سازمان کارگران را از طریق بیمه اجباری و خویش فرمایان را از طریق عقد قرداد تحت پوشش قرار می دهد. اولین اقدامات تامین اجتماعی د رسال۱۳۱۰ صورت گرفت. اما فعالیت رسمی آن تحت عنوان بیمه های اجتماعی کارگران ازسال ۱۳۳۱آغازشد. کمک های قانونی بلندمدت وکوتاه مدت ،درمان ووام مزایایی است که باتوجه به شرایط هریک ازافرادتحت پوشش به آنان تعلق می گیرد.

ب-سازمان بازنشستگی کشور

قانون استخدامی کشور مصوب ۲۲ آذرماه ۱۳۰۱ برای اولین بار در تاریخ کشور نظامی برای بازنشستگی به وجودآورد. که این نظام درحال حاضر،سازمان بازنشستگی کل کشور را تشکیل می دهد. ازسال ۱۳۱۳ اداره کل بازنشستگی کشور مرجع رسیدگی به امور استخدامی کارمندان شناخته شده از آن زمان تاسال ۱۳۵۴ اداره کل بازنشستگی ازلحاظ سازمانی تابع وزارت دارایی بود. از اول سال ۱۳۵۴ صندوق بازنشستگی کشوری به صورت موسسه ای مستقل وابسته به سازمان امور اداری و بازنشستگی کشور تاسیس شد و اداره امور صندوق های بازنشستگی را بعهده گرفت.

ج- صندوق های بازنشستگی مستقل

صندوق های بازنشستگی مستقل ،کارکنان مشاغل در موسسات تابعه خود را تحت پوشش قرارمی دهند.

آمار مهم در مورد بیمه

۱- فقط يک پنجم جميعت جهان پوشش مناسب تامين اجتماعي دارند.
۲- بيش از نيمي از جميعت جهان از هرگونه تامين اجتماعي محروم اند.
۳- در آفريقاي نيمه بياباني و جنوب آسيا فقط ۵ تا ۱۰ درصد جميعت کاري به نوع تحت پوشش تامين اجتماعي قراردارند.
۴- درکشورهاي داراي درآمد متوسط ۲۰ تا۶۰ درصد جمعيت تحت پوشش تامين اجتماعي قرار دارد.

بیمه در کشورهای اروپایی و صنعتی

۱- در اغلب کشورهاي صنعتي، پوشش تامين اجتماعي تقريباً صد درصد است. هر چند که افزايش غير رسمي سازي کار به سطوح پايين تر پوشش تامين اجتماعي مخصوصاً در کشورهاي با اقتصاد انتقالي منجر مي شود.
۲- اروپا منطقه اي است که بالا ترين سطح هزينه تامين اجتماعي را دارد که تقريباً ۲۵ درصد توليد ناخالص ملي را در بر مي گيرد. در مرحله بعدي آمريکاي شمالي با ۱۶/۶ درصد قراردارد و آفريقا پايين ترين سطح تامين اجتماعي يعني چهار و سه دهم توليد ناخالص ملي را شامل مي شود.
۳- فقدان پوشش تامين اجتماعي عمدتاً در اقتصاد غيررسمي کشورهاي در حال توسعه که عمدتاً منبع بيشتر کاري براي زنان بيشتر از مردان است، متمرکز شده است.