معرفی مهدی اخوان ثالث
مهدی اخوان ثالث از شاعران معاصر ایران است که زمینه اشعارش اجتماعی است و گاهی هم حوادث زندگی انسان ها را در اشعارش به تصویر می کشد. اخوان ثالث در دهمین روز از اسفند ۱۳۰۷ در مشهد متولد شد. وی در اشعارش دارای لحنی حماسی است و ترکیباتش نو ، تازه و بکر هستند. مهدی اخوان ثالث شاعری توانا در زمینه شعر کلاسیک فارسی بود و لحن حماسی وی یادآور شعر پرصلابت خراسانی است. اما اخوان در زمینه شعر نو نیز دستی داشت و در هر دو سبک کلاسیک و نو آثاری از خود به جای گذاشته است. همچنین مهدی اخوان ثالث شاعری بود که در زمینه نوازندگی تار و مقام های موسیقی نیز از خود ردپایی بر جای گذاشته است.
گرایش اخوان ثالث به سیاست
مهدی اخوان ثالث از پیوستن به صف انقلابیون خودداری می کرد. هرگز تلاش نکرد به صاحبان قدرت نزدیک شود. در سال ۱۳۶۹در جمعی از شاعران، سید علی خامنه ای درباره اخوان گفت: ” نمی توانید بروید با او بنشینید، چون او اصلاً شماها را نفی میکند؛ شماها هم او را به کلی از رگ و ریشه نفی میکنید. میبینید که این راه بسته است “. در سال ۱۳۷۳ بود که سیدعلی خامنه ای در یکی از دیدارهایش با مسئولان فرهنگی کشور درباره مهدی اخوان ثالث گفت: ” پس از انقلاب با او تماس گرفته و تلاش کرده او را به همکاری با جمهوری اسلامی ترغیب کند. اما اخوان پاسخ داده: «بنای ما بر این است که همیشه بر سلطه باشیم نه با سلطه.» خامنهای میگوید: «گوشی را گذاشتم و تا آخر هم سراغ او نرفتیم.».
البته میتوان گفت که اخوان در ابتدا به سیاست گرایش داشت اما پس از کودتای ۲۸ مرداد از سیاست روی گرداند و تا حدی از آن دور شد.
سبک شناسی شعر اخوان ثالث
هنر اخوان در آمیزش شعر کهن و شعر نیمایی بود که باعث شد مجموعه خاصی که به وجود آورد تاثیر عمیقی بر هم نسلان وی و پس از وی برجای گذارد. مهارت اخوان بیشتر در شعر حماسی است. اشعار حماسی خود را با نمادها و استعاره ها و سمبل ها می آراید و با زبان پرصلابت شعر خراسانی آن را آهنگین می سازد.
نقدی بر مهدی اخوان ثالث
نادر ابراهیمی درباره اخوان ثالث می گوید: “مهدی اخوان ثالث، کینهاش به عرب، یک کینهٔ ایستای به میراثرسیده است نه کینهٔ اندیشگی و پویا. او عرب را دقیقاً و برای همیشه همان عربِ هزار و پانصد سال پیش میداند، که برجای ماندهاست و تکان نمیخورد: یک ملّتِ واحدِ یکپارچه، بدون کمترین تغییر قشری، طبقاتی، ملّی، تاریخی، اجتماعی، و سیاسی: بدخون، بدنژاد، فاسد بالذّاته… او صدّام را بهدلیل عرب بودنش، یزید میداند نه بهدلیل عاملِ استعمار بودنش. “…
مرگ اخوان ثالث
اخوان ثالث در چهارم شهریور ماه ۱۳۶۹ چهل روز پس از بازگشت از خانه فرهنگ آلمان در تهران از دنیا رفت و در توس در کنار آرامگاه فردوسی به خاک سپرده شد.
آثار اخوان ثالث
ارغنون، زمستان، آخر شاهنامه ، از این اوستا، پاییز در زندان، عاشقانه و کبود، بهترین امید، زندگی می گوید: اما باز باید زیست ، در حیاط کوچک پاییز زندان، دوزخ اما سرد، تو را ای کهن بوم و بر دوستت دارم و ….