تعریف نثر

نثر: نثر معمولا  به كلامي كه منظوم نباشد و يا از قيود مختصات نظم آزاد باشد و از وزن و قافيه آزاد باشد. نثر و نظم را از يكديگر، بصورت دو نوع كلام متمايز كه هيچگونه وجه تشابهي با هم ندارند بيان مي­كند؛ چنانكه مي­توان يكي را با سلب مميزات ديگري تعريف و تعبير نمود و در اين تعريف كلي و مبهم، كليه­  اقسام را در يك رديف و در عرض يكديگر نهاد. در صورتي كه این قالب ادبی، در طي مراحل تطور خود، اقسام متنوع و سبك­هاي مختلفي دارد كه مانند حلقات زنجير در پي هم و به تعبيري در طول يكديگر قرار دارند نه آنطور كه از مفاد اين تعريف بر مي­آيد در عرض هم، چنانكه بتوان يكي را با سلب مختصات ديگري تعريف كرد.

تمایز  نثر محاوره ای و فنی

هيچگاه نمي­توان نثر محاوره­ ي عادي را كه جز بيان مفهوم كه از آن به بلاغت عوام تعبير مي شود و هيچگونه ارزش فني ندارد؛ با نوع فني، بخصوص در درجات كمال آن كه تمامي حدود و قيود و ضوابط و شرايط كلام منظوم را با اندك فاصله­اي كه معمولا مراعات مي­كند داراست با تعريفي به اين تعبير با هم برابر نهاد.توضيح بيشتر در اين مورد آن است كه نثر از آن هنگام كه از صورت محاوره به خطابه و از آن به مكتوب و مرسل مي­پيوندد تا آنگاه كه به نثر فني و به تعبيري نثر متكلف مي­رسد و به شعر منثور كه با اندك فاصله­اي، داراي تمامي مختصات كلام منظوم است نزديك مي­شود  .

معرفی مهم­ترین نمونه ­های نامه، منشآت و ترسل در عهد قاجار

نامه ها و منشات قائم ­مقام فراهانی ، نامه­ ها و منشات سیاسی،  نامه­ هایی به صاحب منصبان و عالی مقامان کم سواد مکاتباتی که به مقام‏داران و صاحب‏ منصبان بی ‏هنر و بیسواد و بیگانه از کتاب نگاشته است.  نامه­ هایی به خانواده، نامه ­هایی برای اهل قلم.