نقش رسانه در جنبش اجتماعی لیبی
نقش رسانه در کشور لیبی طی تحولات ۲۰۱۱ به این سو تا حدودی با سایر کشورها نظیر تونس و مصر متفاوت است. نقش رسانه در جنبش اجتماعی لیبی بیشتر به شبکه های خبری مانند الجزیره و از این دست مرتبط می‌گردد که در انتقال جریانات انقلاب و تحت متأثر نمودن افکار عمومی در راستای حمایت از معترضین لیبیایی نقش در خور توجهی ایفا کردند.
نقش جدی شبکه الجزیره و سایر رسانه‌ها
شبکه خبری الجزیره در جنبش‌های اجتماعی ۲۰۱۱ همواره حامی معترضین بوده و در این مسئله چنان مصر بود که حتی از پخش برخی اخبارناامیدکننده نیز خودداری می‌کرد. در خصوص فعالیت الجزیره در برخی از کشورها مانند مصر، دفتر الجزیره بسته شد و در لیبی عکاس آن شبکه کشته شد. روزنامه هایی همچون الشرق الاوسط، النهار و السفیر نیز در جریان بحران های منطقه پوشش خبری بالایی داشتند و حمایت خوبی از مردم معترض ارائه دادند.
ضعف جامعه مدنی در لیبی
کاربرد رسانه در جریانات اعتراضی مصر و تونس بیشتر در رابطه با استفاده کاربران از فضای مجازی اینترنت، فیس بوک، توئیتر، تلفن همراه و….مدنظ بوده است که درسرعت انتقال پیام وهماهنگی معترضین بسیارموثر بوده است. در لیبی ماجرا تا اندازه‌ای متفاوت و به دلیل محدودیت این نوع وسایل ارتباطی جدید رسانه به شکلی دیگر ایفاگر نقش مهم خود در اطلاع رسانی بوده است. این خوبه به ضعف جامعه مدنی در لیبی بر می‌گردد که در واقع ابتدا باید ملت‌سازی و هویت به معنای واقعی کلمه صورت بگیرد سپس دولت‌سازی.
وابستگی جنبش‌های احتماعی جدید به رسانه
از مهم ترین مسائلی که در رابطه با حرکات مردمی چند سال اخیر در خاورمیانه عربی مطرح گردید بحث رسانه و نقش ارتباطات در جریان مبارزات بوده است. به طوری که برخی این جریانات را بر اساس نظریه انقلاب مبتنی بر شبکه های اجتماعی و رسانه‌های جدید ارتباط جمعی مورد مطالعه قرار دادند.
بر اساس نظریه انقلاب مبتنی بر شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌های جدید ارتباط جمعی این رسانه است که مدیریت انقلاب و قیام را بر عهده می‌گیرد و بدون اینکه رهبری مشخص را بتوان برای حرکت در نظر گرفت، جنبش مردمی به راه خود ادامه می‌دهد به همین دلیل اصطلاح جنبش بدون سر برای چنین حرکت‌هایی انتخاب شد.
پیامد رسانه‌ها و شبکه‌های بین‌المللی در جنبش‌های اجتماعی خاورمیانه
در عصر جاتی شدن شبکه‌های ارتباطی بسیار نقش مؤثری دارند. شبکه های ارتباطی با از میان برداشتن درهای مکانی و زمانی، مخابره پیام دربیشترین حجم و کمترین زمان، جلب نظر بینندگان روی مسائل خاص از طریق تکنیک های خاص رسانه‌ای، شکل دهی به افکار عمومی در راستای حمایت ازجنبش های مردمی منطقه را به بهترین شکلی انجام داده‌اند.
رسانه ها و شبکه‌های بین‌المللی از یک سو در آگاهی بخشی و تعامل فرهنگی میان کشورهای عربی و دیگر کشورها و خودآگاهی اعراب نسبت به خود و جایگاهشان در جهان و رسیدن به احساس محرومیت در مقایسه با کشورهای دیگر که در رفاه بهتر و آزادی و امنیت بیشتری زندگی می کنند مؤثر بوده و از سوی دیگر در شکل دهی به افکار عمومی در حمایت از انقلابیون تأثیرگذار بوده است.
